علل و روند جابه جایی طوایف قزلباش در دوره شاه اسماعیل و شاه طهماسب

یکی از عوامل اصلی در روی کار آمدن صفویه ، که در استقرار قدرت صفوی نقش عمده ای ایفا نمودند ، قزلباش ها بودند. در حقیقت طوایف مختلف قزلباش ، بیشتر در پی حمله ی مغول به ایران کوچانده شده بودند. با سقوط ایلخانان (735ق.) و خلأ قدرت ناشی از آن ، فضای مناسبی برای طوایف مختلف ترک در آناتولی حاصل شد. از جمله این که بسیاری از طوایف قزلباش با مهاجرت به سمت مرزهای شرقی آناتولی، یعنی غرب و شمال غرب ایران ، مبادرت کردند. این طوایف در مدت زمانی اندک جذب تبلیغات طریقت صفوی شدند که علاوه بر آذربایجان تأثیر شگرفی در غرب آسیای صغیر ، یعنی قلمرو عثمانی گذاشته بود. تا جایی که از جمله عوامل اصلی روی کار آمدن صفویان و به دست گرفتن قدرت توسط آن ها گشتند. ترکان قزلباش که پیش از به قدرت رسیدن اسماعیل به صورت دسته های مجزا و در گمنامی به سر می بردند ، پس از شکل گیری دولت صفوی متحد و صاحب نام شدند. اصلی ترین نقش این طوایف قزلباش حمایت از خاندان صفوی قبل از شکل گیری دولت آن ، و خدمت و جانفشانی در رکاب شاهان صفوی بعد از رسیدن به قدرت بود. پس از تشکیل دولت صفوی در ایران ، به دلیل نقشی که هر یک از طوایف قزلباش در روی کار آمدن این سلسله داشتند ، هر یک در پی کسب قدرت بیشتر برآمدند. همین رقابت ها گاه موجب جا به جایی آن ها از سوی پادشاهان صفوی می شد که در چهره های مختلفی بروز می کرد. در واقع جا به جایی این طوایف موضوع این رساله می باشد